Madde 1 Konu

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, Şirketinizin Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı yüzer havuz marifetiyle gemilere tamir, bakım ve onarım hizmeti verdiği, mevcut yüzer havuzun yerine daha büyük kapasiteli bir yüzer havuz alımının yapılacağı, söz konusu havuzun da Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedileceği, yeni havuz alımının yapılması maksadıyla, satın alınacak olan yüzer havuzun tersanenizde yerleştirileceği alana ilişkin deniz dibi tarama hizmeti alımının yapılacağı ve söz konusu deniz dibi taraması işinin, havuzun yerleştirileceği alanın havuz yerleşimine uygun hale getirilmesi amacıyla yapılan deniz derinliği seviyesinin artırılması ve deniz dibinin temizlenmesi işinden oluştuğu, bahse konu işler dolayısıyla ortaya çıkacak olan masrafların yüzer havuzun maliyet bedeline dahil edileceği, söz konusu yüzer havuzun aktifleştirilecek toplam bedelinin içerisine dahil edilecek olan deniz dibi tarama hizmeti alımına ilişkin Şirketiniz ile … arasında … tarihinde düzenlenen "…" nin 4490 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun "IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" bölümünün (49) numaralı fıkrası kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi olduğu; Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün (49) numaralı fıkrasında, her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükümlerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan, 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında, Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilecek gemilere ve yatlara ilişkin alım, satım, ipotek, tescil, kredi, gemi kira, zaman çarteri ve tüm navlun sözleşmelerinin damga vergisi ve harçlara; bu işlemler nedeniyle alınacak paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine ve fonlara tabi tutulmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Özelge talep formunuza ekli … tarihli "…" nin 3 üncü maddesinde, sözleşmenin konusu, … Tersanesi deniz dibi tarama ve dökü işlerinin … Tersanesi tarama planında gösterilen tarama alanlarının projede belirtilen kotlara belirtilen toleranslarla taranmasına ve 16 Nm mesafeye taşınması işi olarak belirtilmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Şirketiniz ile … arasında düzenlenen … tarihli sözleşmeye konu işin, her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının alım, satımı, inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin olmayıp, Park Tersanesinin tarama alanlarında deniz dibi derinliğinin artırılması ve deniz dibinin temizlenmesi işi olduğu dikkate alındığında, söz konusu sözleşmeye 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/49 fıkrası ve 4490 sayılı Kanunun 12 nci maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, Şirketinizin Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı yüzer havuz marifetiyle gemilere tamir, bakım ve onarım hizmeti verdiği, mevcut yüzer havuzun yerine daha büyük kapasiteli bir yüzer havuz alımının yapılacağı, söz konusu havuzun da Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedileceği, yeni havuz alımının yapılması maksadıyla, satın alınacak olan yüzer havuzun tersanenizde yerleştirileceği alana ilişkin deniz dibi tarama hizmeti alımının yapılacağı ve söz konusu deniz dibi taraması işinin, havuzun yerleştirileceği alanın havuz yerleşimine uygun hale getirilmesi amacıyla yapılan deniz derinliği seviyesinin artırılması ve deniz dibinin temizlenmesi işinden oluştuğu, bahse konu işler dolayısıyla ortaya çıkacak olan masrafların yüzer havuzun maliyet bedeline dahil edileceği, söz konusu yüzer havuzun aktifleştirilecek toplam bedelinin içerisine dahil edilecek olan deniz dibi tarama hizmeti alımına ilişkin Şirketiniz ile … arasında … tarihinde düzenlenen "…" nin 4490 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun "IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" bölümünün (49) numaralı fıkrası kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi olduğu; Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün (49) numaralı fıkrasında, her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükümlerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan, 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında, Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilecek gemilere ve yatlara ilişkin alım, satım, ipotek, tescil, kredi, gemi kira, zaman çarteri ve tüm navlun sözleşmelerinin damga vergisi ve harçlara; bu işlemler nedeniyle alınacak paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine ve fonlara tabi tutulmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Özelge talep formunuza ekli … tarihli "…" nin 3 üncü maddesinde, sözleşmenin konusu, … Tersanesi deniz dibi tarama ve dökü işlerinin … Tersanesi tarama planında gösterilen tarama alanlarının projede belirtilen kotlara belirtilen toleranslarla taranmasına ve 16 Nm mesafeye taşınması işi olarak belirtilmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Şirketiniz ile … arasında düzenlenen … tarihli sözleşmeye konu işin, her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının alım, satımı, inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin olmayıp, Park Tersanesinin tarama alanlarında deniz dibi derinliğinin artırılması ve deniz dibinin temizlenmesi işi olduğu dikkate alındığında, söz konusu sözleşmeye 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/49 fıkrası ve 4490 sayılı Kanunun 12 nci maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, 854 sayılı Deniz İş Kanununun 35 inci maddesine dayanılarak düzenlenen Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmeliğin 7 ve 8 inci maddelerine göre gemi çalışanlarına verilecek nakdi iaşe bedelinin net olarak belirlendiği belirtilerek gelir vergisi ve damga vergisinin iaşe bedelinin net tutarı üzerinden mi yoksa brüt tutarı üzerinden mi kesinti suretiyle tahsil edileceği hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ücretin tarifi" başlıkla 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez..." hükmü yer almaktadır.

193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının 7420 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile değişik (8) numaralı bendinde ise, "Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını (324 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2024 yılı için 170 TL.) aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.)" hükmüne yer verilmiştir.

Bu kapsamda, 7420 sayılı Kanunla, 1/12/2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmünde yapılan değişiklikle işverenlerce, hizmet erbabına işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, yemek bedelinin nakit olarak verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler de istisna kapsamına alınmıştır.

Diğer taraftan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükmü yer almaktadır.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV.Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında ise Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kâğıtların damga vergisinden istisna olduğu hüküm altına alınmıştır. 

Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde, gemi adamlarına verilecek günlük nakdi yemek bedelinin, işverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi ve ödemenin fiilen çalışılan günlere ilişkin olması halinde, bu ödemenin Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca belirlenen kısmına (2024 yılı için 170 TL) gelir vergisi ve damga vergisi istinası uygulanması mümkündür.

 Ancak, işyerinde yemek verilmesi halinde, ilave olarak verilen nakit iaşe ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün olmayıp, bu ödemelerin ücret kapsamında değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanununun ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi ve 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, istisna kapsamına girmeyen yemek bedeli ödemelerinin net olarak belirlenmesi durumunda, bu ödemelerin vergilendirilmesinde bu tutarların brüte iblağ edilmesi gerektiği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, 854 sayılı Deniz İş Kanununun 35 inci maddesine dayanılarak düzenlenen Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmeliğin 7 ve 8 inci maddelerine göre gemi çalışanlarına verilecek nakdi iaşe bedelinin net olarak belirlendiği belirtilerek gelir vergisi ve damga vergisinin iaşe bedelinin net tutarı üzerinden mi yoksa brüt tutarı üzerinden mi kesinti suretiyle tahsil edileceği hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ücretin tarifi" başlıkla 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez..." hükmü yer almaktadır.

193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının 7420 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile değişik (8) numaralı bendinde ise, "Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını (324 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2024 yılı için 170 TL.) aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.)" hükmüne yer verilmiştir.

Bu kapsamda, 7420 sayılı Kanunla, 1/12/2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmünde yapılan değişiklikle işverenlerce, hizmet erbabına işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, yemek bedelinin nakit olarak verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler de istisna kapsamına alınmıştır.

Diğer taraftan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükmü yer almaktadır.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV.Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında ise Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kâğıtların damga vergisinden istisna olduğu hüküm altına alınmıştır. 

Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde, gemi adamlarına verilecek günlük nakdi yemek bedelinin, işverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi ve ödemenin fiilen çalışılan günlere ilişkin olması halinde, bu ödemenin Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca belirlenen kısmına (2024 yılı için 170 TL) gelir vergisi ve damga vergisi istinası uygulanması mümkündür.

 Ancak, işyerinde yemek verilmesi halinde, ilave olarak verilen nakit iaşe ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün olmayıp, bu ödemelerin ücret kapsamında değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanununun ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi ve 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, istisna kapsamına girmeyen yemek bedeli ödemelerinin net olarak belirlenmesi durumunda, bu ödemelerin vergilendirilmesinde bu tutarların brüte iblağ edilmesi gerektiği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ile Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) arasında okul yapımına ilişkin olarak protokol düzenlendiği, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından ihalesi yapılan … ihale kayıt numaralı "… İşi"nin İş Ortaklığınız uhdesinde kaldığı belirtilerek söz konusu işe ilişkin olarak düzenlenen kağıtlara 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 78 ve 83 üncü maddeleri kapsamında istisna uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait düzenlenen kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği; 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/9 fıkrasında, resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmelerin; "II.Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 2 nci maddesinde, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının; "IV.Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/a fıkrasında, resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 7 nci maddesinde, ilköğretimin 1 inci maddede belirtilen amacı gerçekleştirmek için kurulmuş dört yıl süreli ve zorunlu ilkokul ile dört yıl süreli ve zorunlu ortaokuldan oluşan bir Milli Eğitim ve Öğretim Kurumu olduğu; 83 üncü maddesinde, ilköğretimin bütün gelirlerinin ve 78 inci maddede belirtilen giderlerinin (personel masrafları hariç) her türlü resim ve vergiden muaf olacağı hükme bağlanmıştır.

Mezkur Kanunun 78 inci maddesinde sayılan giderler ise ilköğretim kurumlarınca yapılacak masrafları kapsamakta olup maddenin;

(a) fıkrasında, köy, kasaba, şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapımı, tadili, esaslı onarımı, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri,

(b) fıkrasında, küçük onarımlar, okulların genel giderleri, yoksul öğrencilere parasız olarak verilecek okul kitapları ve ders levazımı bedeli, öğrencilerin yiyecek, giyecek noksanlarının telafisi, esaslı hastalıkların tedavisi, pansiyonlu ilkokulların ve tamamlayıcı kursların ve sınıfların masrafları gibi her türlü giderler

ilköğretimin gideri olarak sayılmıştır.

222 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinde yer alan söz konusu hükmün uygulanmasına ilişkin açıklamaların yapıldığı Bakanlığımızın 22/10/1998 tarihli ve 37904 sayılı genel yazısında, ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapımı, tadili, onarımı ile okul eşyası, ders aletleri tedariki ve arsa veya arazi iktisabı için yapılacak harcamalara ait olmak ve bir tarafı ilköğretim idaresi teşkil etmek kaydıyla, düzenlenen sözleşmelerin ve ihale kararlarının damga vergisine tabi tutulmayacağı ifade edilmiştir.

2022/1 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu İç Genelgesinde "...resmi daireler tarafından yüklenici firmalara yapılan hakediş ödemelerine konu işin 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu kapsamında, ilköğretimin ödeneği kullanılmak suretiyle ilköğretim idaresi adına yapıldığının tevsiki kaydıyla, söz konusu işlere ilişkin olarak resmi daireler tarafından yüklenici firmalara yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtları da kapsayacak şekilde 222 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinde düzenlenen damga vergisi istisnasının uygulanması..." açıklamalarına yer verilmiştir.

Ayrıca, 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (m) bendinde, bakanlıkların talebi ve bağlı bulunduğu Bakanın onayı halinde talep konusu proje ve uygulamaları yapmak veya yaptırmak TOKİ'nin görevleri arasında, 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, ek 1 inci maddenin birinci fıkrasının (m) bendi kapsamında; talep edilen proje ve uygulamaların İdarece yapılması veya yaptırılması için imzalanan protokollerle belirlenen inşaat bedelinin yüzde üçünden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak olan idare hizmet payı TOKİ'nin gelirleri arasında sayılmış; ek 12 nci maddesinde, "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uygulaması açısından özel bütçeli idareler kapsamında değerlendirilir." hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, TOKİ damga vergisi uygulamasında resmi daire kapsamına girmektedir.

Özelge talep formunuz ekinde yer alan Protokolün 4 üncü maddesinde, protokolün konusunun MEB tarafından talep edilen eğitim yapılarının (okul, pansiyon, vb.) MEB'in nam ve hesabına TOKİ tarafından uzun vadeli ödeme planına göre yaptırılması, TOKİ tarafından yaptırılan işlerin bedelinin taraflar arasında mutabakata varılan ödeme planına göre MEB bütçesinden ödenmesine ilişkin hususları kapsadığı, 5 inci maddesinde ise işbu protokoldeki tüm ödemelerin MEB tarafından TOKİ'ye ödenmesi için; ilgili kurumlar nezdinde yılı yatırım programı ve bütçeye ilişkin işlemlerin yürütülmesinden ve takibinden MEB'in sorumlu olduğu, taksitlerin süresinde ödenmemesi halinde TOKİ'nin karşılayacağı ilave maliyetlerin de bu Protokol hükümlerine göre MEB tarafından TOKİ'ye ödeneceği, protokol konusu işlere ait TOKİ tarafından gerçekleştirilen ödemelere (Resmi kurumlara ödenecek her türlü vergi, resim, harç, ruhsat, katılım payı, müşavirlik harcamaları ile banka finansman temininde belirlenecek orana göre oluşacak ilave ödemelere TOKİ Hizmet Bedeli uygulanacağı) KDV ekleneceği ve bu bedelin mahsuplaşmada dikkate alınacak olan işin Nihai Gerçekleşme Bedeli olacağı, TOKİ hizmet bedelinin, 2985 sayılı Kanunun 2 nci maddesine eklenen (g) bendi çerçevesinde belirlenen %3 nispet üzerinden hesaplanacağı  hükümlerine yer verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, başvurunuza konu olan "…" işinin, TOKİ ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında yapılan protokol kapsamında olması durumunda, bahsi geçen işe ilişkin TOKİ'ye yapılacak ödemelerin ilköğretimin ödeneği kullanılmak suretiyle yapıldığının MEB'den alınacak bir yazıyla tevsiki kaydıyla, söz konusu işlere ilişkin olarak alınan ihale kararına, düzenlenen sözleşmeye ve hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 78 ve 83 üncü maddeleri kapsamında damga vergisi istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ile Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) arasında okul yapımına ilişkin olarak protokol düzenlendiği, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından ihalesi yapılan … ihale kayıt numaralı "… İşi"nin İş Ortaklığınız uhdesinde kaldığı belirtilerek söz konusu işe ilişkin olarak düzenlenen kağıtlara 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 78 ve 83 üncü maddeleri kapsamında istisna uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait düzenlenen kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği; 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/9 fıkrasında, resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmelerin; "II.Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 2 nci maddesinde, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının; "IV.Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/a fıkrasında, resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 7 nci maddesinde, ilköğretimin 1 inci maddede belirtilen amacı gerçekleştirmek için kurulmuş dört yıl süreli ve zorunlu ilkokul ile dört yıl süreli ve zorunlu ortaokuldan oluşan bir Milli Eğitim ve Öğretim Kurumu olduğu; 83 üncü maddesinde, ilköğretimin bütün gelirlerinin ve 78 inci maddede belirtilen giderlerinin (personel masrafları hariç) her türlü resim ve vergiden muaf olacağı hükme bağlanmıştır.

Mezkur Kanunun 78 inci maddesinde sayılan giderler ise ilköğretim kurumlarınca yapılacak masrafları kapsamakta olup maddenin;

(a) fıkrasında, köy, kasaba, şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapımı, tadili, esaslı onarımı, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri,

(b) fıkrasında, küçük onarımlar, okulların genel giderleri, yoksul öğrencilere parasız olarak verilecek okul kitapları ve ders levazımı bedeli, öğrencilerin yiyecek, giyecek noksanlarının telafisi, esaslı hastalıkların tedavisi, pansiyonlu ilkokulların ve tamamlayıcı kursların ve sınıfların masrafları gibi her türlü giderler

ilköğretimin gideri olarak sayılmıştır.

222 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinde yer alan söz konusu hükmün uygulanmasına ilişkin açıklamaların yapıldığı Bakanlığımızın 22/10/1998 tarihli ve 37904 sayılı genel yazısında, ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapımı, tadili, onarımı ile okul eşyası, ders aletleri tedariki ve arsa veya arazi iktisabı için yapılacak harcamalara ait olmak ve bir tarafı ilköğretim idaresi teşkil etmek kaydıyla, düzenlenen sözleşmelerin ve ihale kararlarının damga vergisine tabi tutulmayacağı ifade edilmiştir.

2022/1 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu İç Genelgesinde "...resmi daireler tarafından yüklenici firmalara yapılan hakediş ödemelerine konu işin 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu kapsamında, ilköğretimin ödeneği kullanılmak suretiyle ilköğretim idaresi adına yapıldığının tevsiki kaydıyla, söz konusu işlere ilişkin olarak resmi daireler tarafından yüklenici firmalara yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtları da kapsayacak şekilde 222 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinde düzenlenen damga vergisi istisnasının uygulanması..." açıklamalarına yer verilmiştir.

Ayrıca, 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (m) bendinde, bakanlıkların talebi ve bağlı bulunduğu Bakanın onayı halinde talep konusu proje ve uygulamaları yapmak veya yaptırmak TOKİ'nin görevleri arasında, 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, ek 1 inci maddenin birinci fıkrasının (m) bendi kapsamında; talep edilen proje ve uygulamaların İdarece yapılması veya yaptırılması için imzalanan protokollerle belirlenen inşaat bedelinin yüzde üçünden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak olan idare hizmet payı TOKİ'nin gelirleri arasında sayılmış; ek 12 nci maddesinde, "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uygulaması açısından özel bütçeli idareler kapsamında değerlendirilir." hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, TOKİ damga vergisi uygulamasında resmi daire kapsamına girmektedir.

Özelge talep formunuz ekinde yer alan Protokolün 4 üncü maddesinde, protokolün konusunun MEB tarafından talep edilen eğitim yapılarının (okul, pansiyon, vb.) MEB'in nam ve hesabına TOKİ tarafından uzun vadeli ödeme planına göre yaptırılması, TOKİ tarafından yaptırılan işlerin bedelinin taraflar arasında mutabakata varılan ödeme planına göre MEB bütçesinden ödenmesine ilişkin hususları kapsadığı, 5 inci maddesinde ise işbu protokoldeki tüm ödemelerin MEB tarafından TOKİ'ye ödenmesi için; ilgili kurumlar nezdinde yılı yatırım programı ve bütçeye ilişkin işlemlerin yürütülmesinden ve takibinden MEB'in sorumlu olduğu, taksitlerin süresinde ödenmemesi halinde TOKİ'nin karşılayacağı ilave maliyetlerin de bu Protokol hükümlerine göre MEB tarafından TOKİ'ye ödeneceği, protokol konusu işlere ait TOKİ tarafından gerçekleştirilen ödemelere (Resmi kurumlara ödenecek her türlü vergi, resim, harç, ruhsat, katılım payı, müşavirlik harcamaları ile banka finansman temininde belirlenecek orana göre oluşacak ilave ödemelere TOKİ Hizmet Bedeli uygulanacağı) KDV ekleneceği ve bu bedelin mahsuplaşmada dikkate alınacak olan işin Nihai Gerçekleşme Bedeli olacağı, TOKİ hizmet bedelinin, 2985 sayılı Kanunun 2 nci maddesine eklenen (g) bendi çerçevesinde belirlenen %3 nispet üzerinden hesaplanacağı  hükümlerine yer verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, başvurunuza konu olan "…" işinin, TOKİ ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında yapılan protokol kapsamında olması durumunda, bahsi geçen işe ilişkin TOKİ'ye yapılacak ödemelerin ilköğretimin ödeneği kullanılmak suretiyle yapıldığının MEB'den alınacak bir yazıyla tevsiki kaydıyla, söz konusu işlere ilişkin olarak alınan ihale kararına, düzenlenen sözleşmeye ve hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 78 ve 83 üncü maddeleri kapsamında damga vergisi istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, … Organize Sanayi Bölgesi tarafından Noterliğiniz nezdinde düzenlenecek "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesi" başlıklı kağıdın damga vergisi ve harca tabi tutulup tutulmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/l fıkrasında, belli parayı ihtiva eden taahhütnamelerin nispi damga vergisine tabi olduğu hükmü yer almaktadır.

492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, bu Kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu; söz konusu tarifenin "I.Değer veya ağırlık üzerinden alınan nispi harçlar:" başlıklı bölümünün 1 inci fıkrasında, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için nispi harç alınacağı hükme bağlanmıştır.

492 sayılı Kanunun 123 üncü maddesinde ise özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 14 üncü maddesinde, "OSB'lere faaliyetleri için gerekli olan ve Bakanlıkça uygun görülecek projeler için kredi verilebilir." hükmü, 21 inci maddesinde, "OSB tüzel kişiliği, bu Kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmü yer almaktadır.

Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 50 nci maddesinde, Bakanlık ile OSB arasında imzalanan tip kredi sözleşmesinin bankaya intikali ile kredi açılacağı, Bakanlık tarafından verilen tahsis talimatına göre OSB tarafından hazırlanacak borç taahhütnamesinin bankaya teslim edilmesini takiben tahsis edilen kredinin kullanılabileceği hususları düzenlenmiştir.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ekinde yer alan "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesi" başlıklı kağıdın incelenmesinden; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca … Organize Sanayi Bölgesinin yapımı amacıyla tahsis edilen … TL kredinin, Organize Sanayi Bölgesi ile Bakanlık arasında … tarih ve … sayı ile … Noterliğince tasdikli kredi sözleşmesi hükümlerine göre kullanımının Organize Sanayi Bölgesi tarafından kabulü ve Bakanlık adına … Bankası A.Ş.'ye karşı taahhüt edilmesine ilişkin düzenlendiği anlaşılmıştır.

Buna göre, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ve bu Kanuna bağlı olarak çıkartılan yönetmelikte belirtilen şartlar çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tahsis edilen kredinin kullanımına ilişkin … Organize Sanayi Bölgesi tarafından düzenlenen "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesi"nin, 4562 sayılı Kanunun 21 inci maddesi uyarınca damga vergisi ve harca tabi tutulmaması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, … Organize Sanayi Bölgesi tarafından Noterliğiniz nezdinde düzenlenecek "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesi" başlıklı kağıdın damga vergisi ve harca tabi tutulup tutulmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/l fıkrasında, belli parayı ihtiva eden taahhütnamelerin nispi damga vergisine tabi olduğu hükmü yer almaktadır.

492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, bu Kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu; söz konusu tarifenin "I.Değer veya ağırlık üzerinden alınan nispi harçlar:" başlıklı bölümünün 1 inci fıkrasında, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için nispi harç alınacağı hükme bağlanmıştır.

492 sayılı Kanunun 123 üncü maddesinde ise özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 14 üncü maddesinde, "OSB'lere faaliyetleri için gerekli olan ve Bakanlıkça uygun görülecek projeler için kredi verilebilir." hükmü, 21 inci maddesinde, "OSB tüzel kişiliği, bu Kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmü yer almaktadır.

Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 50 nci maddesinde, Bakanlık ile OSB arasında imzalanan tip kredi sözleşmesinin bankaya intikali ile kredi açılacağı, Bakanlık tarafından verilen tahsis talimatına göre OSB tarafından hazırlanacak borç taahhütnamesinin bankaya teslim edilmesini takiben tahsis edilen kredinin kullanılabileceği hususları düzenlenmiştir.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ekinde yer alan "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesi" başlıklı kağıdın incelenmesinden; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca … Organize Sanayi Bölgesinin yapımı amacıyla tahsis edilen … TL kredinin, Organize Sanayi Bölgesi ile Bakanlık arasında … tarih ve … sayı ile … Noterliğince tasdikli kredi sözleşmesi hükümlerine göre kullanımının Organize Sanayi Bölgesi tarafından kabulü ve Bakanlık adına … Bankası A.Ş.'ye karşı taahhüt edilmesine ilişkin düzenlendiği anlaşılmıştır.

Buna göre, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ve bu Kanuna bağlı olarak çıkartılan yönetmelikte belirtilen şartlar çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tahsis edilen kredinin kullanımına ilişkin … Organize Sanayi Bölgesi tarafından düzenlenen "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesi"nin, 4562 sayılı Kanunun 21 inci maddesi uyarınca damga vergisi ve harca tabi tutulmaması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.